JIT hay hệ thống Just in Time trong sản xuất đã và đang được rất nhiều doanh nghiệp áp dụng mặc dù nó vẫn tồn tại hạn chế nhất định. Để biết tại sao Just in Time lại được “ưa chuộng” thì mời bạn đọc theo dõi tiếp bài viết của chúng tôi.
Trước tiên chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu định nghĩa Just In Time là gì nhé.
Just In Time là gì?
Có một câu nói tóm lược định nghĩa về Just In Time (viết tắt là JIT) như sau: Sản xuất “đúng sản phẩm với đúng số lượng tại đúng nơi vào đúng thời điểm” nhằm mục tiêu “tồn kho bằng không, thời gian chờ đợi bằng không, chi phí phát sinh bằng không”.
Hiểu nôm na thì Just In Time là một hệ thống sản xuất trong đó các luồng nguyên vật liệu, hàng hoá, sản phẩm tong quá trình sản xuất và phân phối được lập kế hoạch chi tiết từng bước sao cho quy trình tiếp theo có thể thực hiện ngay sau khi quy trình hiện thời chấm dứt. Vì thế mà không có hạng mục nào bị “để không”, chờ xử lý và cũng không có nhân công hay thiết bị nào phải đợi để có đầu vào mới có thể vận hành.
Khởi nguồn từ năm 1930 tại một hãng ô tô tại Mỹ, đến đầu 1970, Just In Time chính thức trở thành lý thuyết được áp dụng trong sản xuất.
Mục tiêu của JIT là gì?
Giảm thiểu các những hoạt động không gia tăng giá trị và không di chuyển hàng tồn trong khu vực dây chuyền sản xuất như:
- Thời gian sản xuất nhanh hơn
- Thời gian giao hàng ngắn hơn
- Sử dụng thiết bị hiệu quả hơn
- Yêu cầu không gian nhỏ hơn
- Tỷ lệ sai lỗi sản phẩm thấp hơn
- Chi phí thấp hơn, lợi nhuận cao hơn
Vì sao hệ thống Just in Time trong sản xuất được ưa chuộng?
Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần phải nắm được những lợi ích to lớn mà Just in time mang lại cho các nhà sản xuất.
- Tạo ra sản phẩm chất lượng: Ở từng công đoạn sản xuất, mỗi công nhân đóng vai trò như là khách hàng. Họ sẽ kiểm tra sản phẩm từ công đoạn trước đó chuyển qua, nếu đạt yêu cầu thì họ mới được thực hiện tiếp công đoạn của mình. Còn nếu sản phẩm bị lỗi, họ loại ra khỏi dây chuyền và ấn nút báo cho toàn hệ thống để điều chỉnh lại kế hoạch. Chính xác thì mỗi công nhân chính là “khách hàng” đầu tiên.
- Linh hoạt: Khi có bất cứ thay đổi nhu cầu nào của khách hàng về sản phẩm thì đều có thể đáp ứng được ngay.
- Năng suất cao: Thực hiện luồng một sản phẩm rất ít có loại công việc không tạo ra giá trị gia tăng. Ví dụ tình trạng nguyên vật liệu bị chuyển đi chuyển lại giữa các bộ phận (như cách truyền thống). Đây là năng suất thực tạo nên giá trị gia tăng cho sản phẩm.
Số lượng sản phẩm thực hiện theo bộ phận (tư duy truyền thống) có thể rất cao, nhưng nếu sản phẩm được sản xuất quá nhiều, dư thừa, tồn kho lớn. Tốn thời gian tìm sản phẩm hỏng để sửa chữa là sự lãng phí rất lớn. - Tăng diện tích hữu ích: Vật tư, bán thành phẩm được chuyển theo quy trình sản xuất từng công đoạn, không tốn diện tích kho bãi dự trữ.
- An toàn lao động: Sử dụng cho từng lô hàng nhỏ một nên không cần một quy trình an toàn đặc biệt nào.
- Nâng cao tinh thần làm việc của người lao động: Người lao động trực tiếp sản xuất, trực tiếp kiểm định trước khi chuyển sang công đoạn khác để tạo ra một sản phẩm hoàn hảo đến tay khách hàng. Khi tạo ra được giá trị tốt, họ sẽ hài lòng, vui vẻ với kết quả công việc của mình.
- Giảm chi phí lưu kho: Just In Time giúp giảm chi phí vốn đầu tư kho bãi, các chi phí xử lý hàng lỗi mốt tồn kho khác.
Rủi ro khi áp dụng Just-in-time
Mặc dù hệ thống Just in Time trong sản xuất tạo ra nhiều ưu điểm, có lợi cho doanh nghiệp nhưng nó cũng chứa đựng nhiều rủi ro. Điển hình, chỉ cần một mắt xích trong chuỗi cung ứng xảy ra vấn đề thì toàn bộ hệ thống sẽ ngừng trệ ngay lập tức.
Có thể thấy rõ yếu điểm này thông qua ví dụ về hãng xe hơi nổi tiếng thế giới Toyota. JIT được áp dụng tại Toyota đã bị một lỗ hổng trong chuỗi cung ứng. Đó là Toyota sử dụng nguyên vật liệu từ công ty Seiki trong chuỗi cung ứng của mình. Nhưng bỗng nhiên Seiki bị cháy, việc sản xuất của Toyota bị gián đoạn. Và hậu quả xảy đến, chỉ tuần thứ 7 trước đến thứ 3 tuần sau, Toyota thiệt hại 15 tỷ đô. Đó là một bài học lớn khi áp dụng mô hình này.
Vậy thì khi nào nên áp dụng Just-in-time?
Không phải bất kỳ doanh nghiệp nào, không phải bất cứ thời điểm nào cũng có thể áp dụng hệ thống sản xuất tức thì Just In Time. Nó chỉ hữu ích và hiệu quả khi:
– Phù hợp với các doanh nghiệp có hoạt động sản xuất có tính chất lặp đi lặp lại.
– Áp dụng cho những lô hàng nhỏ với quy mô sản xuất gần như nhau và tiếp nhận vật tư trong suốt quá trình sản xuất.
– Luồng hàng hóa trong cả quá trình sản xuất và phân phối sẽ được lập chi tiết cho từng bước sao cho công đoạn tiếp theo được thực hiện ngay sau khi công đoạn trước được hoàn thành. Chính vì thế mà không có công nhân hay thiết bị nào đó phải đợi sản phẩm đầu vào lâu hơn.
– Just In Time đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ giữa nhà sản xuất và nhà cung cấp, tăng cường phân công lao động xã hội thông qua hợp tác với các Công ty liên kết.
– Muốn Just in time thành công thì doanh nghiệp cần kết hợp đồng bộ nhiều biện pháp: áp dụng dây chuyền luồng một sản phẩm, khả năng tự kiểm lỗi, bình chuẩn hóa…..
PHẦN KẾT:
Qua bài viết trên đây thì có lẽ bạn đã hiểu Just in Time là gì và vì sao hệ thống Just in Time trong sản xuất lại được các doanh nghiệp ưa chuộng đến vậy rồi đúng không nào? Để đạt hiệu quả, bạn hãy xem xét, áp dụng JIT phù hợp với điều kiện của mình nhé.
Bài viết có tham khảo thêm thông tin từ HRD và Knacert
